3 Aralık 2019 tarihinde yayımlanan 309 seri nolu GVK Tebliği ile, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını, elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, söz konusu faaliyetlerinden elde ettikleri vergiye tabi kazançlarının, GVK’ nun 113 üncü maddesinde düzenlenen Hasılat Esaslı Kazanç Tespiti¹ yoluyla tespit edilmesine dair açıklamalarda bulunulmuştur. 

Uygulama zorunlu değil isteğe bağlıdır. Ancak uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin aşağıdaki şartları taşıması zorunludur.

1. Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunmak

2. Faaliyetinden kaynaklı hasılatın tamamını, elektronik ücret toplama sistemleri aracılığı ile sağlamak.

3. Bağlı olunan vergi dairesine uygulamadan yararlanma konusunda yazılı olarak talepte bulunmak.

Uygulamaya dair detay bilgiler

• Talepleri kabul edilen mükellefler, söz konusu bildirimin kendilerine tebliğ dildiği tarihi takip eden yılın başından başlayarak bu yönteme geçebileceklerdir.
• Yöntemde, gayrisafi hasılatın %10’u vergiye tabi kazanç olarak esas alınacaktır.
• Bu faaliyetlerine ilişkin gider ve maliyetleri, vergiye tabi diğer kazanç ve iratların tespitinde dikkate alınmayacaktır.
• Söz konusu uygulama sadece şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetini kapsamaktadır. Diğer sektörlerin, madde hükmünden yararlanmasına imkân bulunmamaktadır.
• Bu usulden 2 yıl geçmedikçe çıkmak mümkün değildir.
• VUK ‘ nun özel usulsüzlük cezaları ile ilgili 353 nci maddesinin 1 ve 2² nolu fıkralarına aykırılık nedeniyle haklarına ceza kesilen mükelleflerin cezanın kesildiği yıl dahil 3 yıl boyunca kazançları için madde hükümlerinden yararlanamayacaktır.
• Kurumlar Vergisi mükellefleri de madde hükümlerinden yararlanabilmektedir.
• Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin uygulamadan yararlanma şartlarını sağladıklarına dair bilgi ve belgeleri de ekleyerek, vergi dairelerine dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir. İdare talepleri bir ay içerisinde sonuçlandıracak ve mükellefe yazı ile bildirilecektir. Talepleri kabul edilenler, kendilerine yapılan bildirimin tebliğ edildiği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren³ hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne geçeceklerdir.
• İlk kez işe başlayacak olan mükelleflerde uygulamadan yararlanabilecektir.

Vergiye Tabi Kazancın Hesaplanması 

• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden mükelleflerden başvuruları vergi dairesi tarafından kabul edilenler, söz konusu faaliyetlerinden elde ettikleri gayrisafi hasılatlarının %10'unu bu faaliyetlerine ilişkin vergiye tabi kazanç olarak beyan edeceklerdir.

ÖRNEK: Şehir içi yolcu taşıma faaliyetine ilişkin kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilen ve bu faaliyetine ilişkin hasılatının tamamını elektronik ücret toplama sistemi aracılığı ile elde eden Bay Hakan Ceylan, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne geçmiştir.  

Vergiye tabi başka bir faaliyeti bulunmayan mükellefin, 2020 takvim yılına ait gayrisafi hasılatı ve giderleri aşağıdaki gibidir.

Buna göre Bay Hakan Ceylan, 2020 takvim yılına ilişkin olarak vereceği yıllık gelir vergisi beyannamesinde hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne göre elde ettiği gayrisafi hasılat tutarının %10'u olarak hesapladığı 9.000,00⁴ - TL'yi vergiye tabi ticari kazanç olarak beyan edecektir. 

Bay Hakan Ceylan, 2020 takvim yılında hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne tabi olduğundan, şehir içi yolcu taşıma faaliyetine ilişkin bu dönemdeki giderlerini ticari kazancının ve gelir vergisi matrahının tespitinde dikkate alamayacaktır.

Öte yandan, bu kapsamdaki faaliyeti sonucunda fiilen zarar etmesi durumunda ise hasılat esaslı kazanç yöntemini seçmesi nedeniyle vergi ödemek zorunda kalacağı açıktır. Bu nedenle mükelleflerin bu madde kapsamında başvuruda bulunmadan önce mali tablolarını ve faaliyetlerini dikkate alarak karar vermesi / bu konuda destek alması önem arz etmektedir

• Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetine ilişkin vergiye tabi kazancın hasılat esaslı kazanç tespiti usulüne göre hesaplanmasında, bu faaliyete ilişkin giderler dikkate alınmayacak ve bu usule göre tespit edilen kazanca herhangi bir indirim veya istisna uygulanmayacaktır. 

Ticari faaliyeti nedeniyle hasılat esaslı kazanç usulüne göre vergilendirilen Bay Hakan Ceylan, 2020 yılında kamuya yararlı ‘’Altı Nokta Körler Derneği’’ ne 3.000,00-TL bağış yapmış olsun. 

Hasılat esaslı kazanç usulünü uygulayan mükelleflerin bu kazançlarına herhangi bir indirim veya istisna uygulanamayacaktır. Bu nedenle Bay Hakan Ceylan’ ın anılan kamuya yararlı derneğe yapmış olduğu bağışı, beyanname üzerinde indirim konusu yapması mümkün bulunmamaktadır.

Saygılarımızla⁵…

¹ Söz konusu düzenleme, 7186 kanun ile 19 Temmuz 2019 tarihinden itibaren yürürlüktedir.

² Elektronik olarak düzenlenmesi gerekenler dahil, fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzunun (353/1), perakende satış fişi, yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi vb (353/2) ve benzeri belgelerin verilmemesi, alınmaması, gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi….

³ Aralık ayında yapılan başvurulara, vergi dairesi tarafından izleyen takvim yılında cevap verilmesi halinde, uygulamanın başlangıç tarihi kendilerine bildirim yapıldığı takvim yılı başıdır.

⁴ (90.000 * %10)

⁵ Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Detaylı bilgi konusunda müşavirliğimizle iletişime geçilmesini önemle hatırlatırız.